Skip to main content

 

Rozgraniczenie działki to postępowanie przed organami państwowymi mające na celu ustalenie granic nieruchomości, gdy stały się sporne a nie można stwierdzić stanu prawnego (stan prawny nie był zatwierdzony orzeczeniem administracyjnym lub sądowym).

Administracyjną fazę postępowania o rozgraniczenie otwiera złożenie przez zainteresowanego podania do wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Organ ten prowadzi rozgraniczenie w trybie postępowania administracyjnego. W toku tego postępowania biegły geodeta odtwarza na gruncie przebieg granic na podstawie śladów, znaków granicznych, dokumentów z ewidencji gruntów (map) i punktów osnowy geodezyjnej. Postępowanie kończy się decyzją administracyjną o ustaleniu przebiegu granicy. W przypadku braku tych danych geodeta z przyjmuje od stron oświadczenia na temat przebiegu granicy. Jeżeli nie ma sporu co do przebiegu granicy, postępowanie kończy decyzją administracyjną o ustaleniu przebiegu granicy. Strony mogą również zawrzeć przed geodetą ugodę regulującą przebieg granicy. Strona niezadowolona z rozstrzygnięcia może zgodnie z art. 33 ust.3 żądać przekazania sprawy sądowi. Organ administracji umarza postępowanie i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi.

W fazie sądowej postępowanie o rozgraniczenie prowadzi sąd rejonowy w trybie postępowania nieprocesowego, kończącego się wydaniem postanowienia, od którego służy uczestnikom apelacja do sądu okręgowego. W pierwszej kolejności dąży się do ustalenia stanu prawnego przebiegu granicy, tzn. bierze się pod uwagę wszelkie przypadki nabycia i utraty własności spornych gruntów, w szczególności w drodze zasiedzenia i uwłaszczenia. Jeżeli stanu prawnego nie da się ustalić, sąd ustali przebieg granicy na podstawie ostatniego spokojnego stanu posiadania. Jeżeli i tego stanu nie da się ustalić, sąd ustali przebieg granicy uwzględniając wszelkie okoliczności; w tym ostatnim przypadku może przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną. Rozstrzygnięcie o rozgraniczeniu według stanu prawnego jest orzeczeniem deklaratoryjnym, natomiast według ostatniego spokojnego stanu posiadania i według wszelkich okoliczności – konstytutywnym. W postanowieniu o rozgraniczeniu sąd winien zamieścić rozstrzygnięcie o nakazaniu wzajemnego wydania części nieruchomości nie znajdujących się w posiadaniu właścicieli, ponieważ inaczej postanowienie nie będzie się nadawać do przymusowego wykonania w drodze egzekucji.